GOTAR: salê 2000-ê
Salê 2000-ê
NEMA VEKIRÎ SEROKKOMARÊ AMÊRÎKAÊ BIRÊZ CORC BÛŞR’A (2006)
Serokkomarê Amêrîkaê birêz Corc Bûş! Ez kurdekî Ermenîstanême, nivîskarê kurdim, rojnemevanim, serokê koma rewşenbîrêd Ermenîstanêye kurdim. Ez 71 salîme, emekê minî edebyetê îznê didine min vê nemê Wera binivîsim. Me’na nivîsara vê nemê doklada Bêykêr-Hamîltone, kîderê mafê kurdê Kurdistana Başûr hesab hilnedane… Virhada bixûne.
WEZÎRÊ EŞO 70 SALÎYE (2004)
Temam bû 70 salya nivîskarê kurdî eyan, tercmeçî, rojnemevan, şuxulvanê kûltûraê Wezîrê Eşo. Wezîrê Eşo, ku mekteba gundê Sîpanêye (marza Aragasotnê) hevtsale, paşê mekteba Tbîlîsîêye N 23-ye ermenyaye ort’e kuta kirye, fakûltêta zankoa Yêrêvanêye dewletêye dîrokê xilaz dike, du sala dixebite çawa dîrêktorê mekteba gundê xwe… Virhada bixûne.
XWESTINA MEYE HEQ ÎNKAR KIRIN (2004)
Çawa eyane, ji sala 1929-a hetanî destpêka sala 1938-a Ermenîstanêda me tîpê latînî dida xebatê. Temamya lîtêratûra bedewetîê, seyasetîê, kitêbêd dersa, rojnema “Rya teze” bi wan tîpa dihate çapkirinê. Bi biryara hukumeta Şêwrê tîpê latînî hatine qedexekirinê û dewsa wan tîpêd kîrîlî hatine xebtandinê… Virhada bixûne.
DENGBÊJÊ WETEN, EVÎNTÎÊ Û TEBYETÊ (2004)
Rind tê bîra min, sala 1953-a bû. Min teze k’oma deha kuta kiribû û gundê xwe Pambêda (nha Sîpan) dixebitîm çawa serwêrê klûbê. Payîza dereng bû, gundda dewet bû. Fêrîkê Ûsiv, ku wî çaxî xwendinxana Yêrêvanêye pêdagogîêda dixwend, hatibû gund… Virhada bixûne.
DEWETA ME. MIN EW ÇAWA DÎTYE (2004)
Salêd pey şêre çetin bûn. Serpayîz bû. Gundê meda gimînya defêye. Gundda şaîye, dewete. Lema jî cimet temam mirazê herdu gulara şa dibe. Çawa edetê cimeta meye, braze’va yanê jî cahilekî dinê dara ze’vêye bi her bêşeyî xemilandî digre xwe, cahilê gund dora darê top dibin û… Virhada bixûne.
XEBERA XWEŞ BAHARA DILANE (2004)
Van axirya ez mêvanê maleke kurda bûm. Malxuê merivekî navsere bû, camêrekî şertê xwe bû, maqûlekî bi xeberdan. Îlahî xeberdana wî ez heyr-hijmekar hîştibûm. Çawa dibêjin, bi serî xeberdana wî maqûltya cimeta me dihate k’ivşê… Virhada bixûne.
7 ROJA LI TÊHRANÊ (2003)
Bi teglîfkirina radîo û têlêvîzîona Rêspûblîka Îranêye Îslamîê ez ji 29-ê sêntyabrê hetanî 6-ê oktyabra îsalin li Têhranê bûm. Ez hatibûme teglîfkirinê bona tevî wê fêstîvala p’arêd radîoxeberdan û têlêvîzîonêye bi zimanêd cuda-cuda bibim, ku hersal tê derbazkirinê… Virhada bixûne.
REWŞENBÎRÊD ERMENÎ DERHEQA KURDA Û ÇANDA WANDA (2003)
Bawer bikî wekîlêd rewşenbîrêd t’u miletekî mayîn derheqa kurdada bi t’omerî hildayî ewqas tişt nenivîsîne û dîrokêra nehîştine, çiqas ulmdar û nivîskarêd ermenî. Û ew yek bi temamî tebyetîye… Virhada bixûne.
ABOVYAN Û CIMETA KURDA (2003)
Çawa hûmanîst berbirîbûna Xaçatûr Abovyan berbi hemû cimeta, îlahî cimetêd cînar, gelekî bi pismamtî bûye. Ewî qedrê hemû cimeta digirt, ew ç’ûk bûna yanê mezin, terefdarê dostî û bratya wan bû… Virhada bixûne.
H’USÊYN H’UZNÎ MÛK’RÎANÎ (2002)
Dîrokzanê eyan H’usêyn H’uznî Mûk’rîanî nava kurdêd mûk’rîda merivê pêşin bû, ku hîmê neşirxana kurdî danî. Neşirkirina kitêbêd kurdî, teşkîlkirina binga neşirkirina miletîê navê wîra girêdaîye… Virhada bixûne.
E’BDULLEH GORAN (2002)
E’bdulleh Goran dêmekî lîtêratûra kurdayî nîveka sedsalya pêşinî mezine. Efrandinêd Goran bûne temamya dewraneke teze nava pêşdaçûyîna lîtêratûra kurdada. Ew tê hesabê çawa klasîkekî lîtêratûra kurda, yê ku gelek tiştêd teze kirye nava poêzîa kurdaye nuhda… Virhada bixûne.
HEJAR (2002)
Nava klasîkêd lîtêratûra meye sedsalya 20-da Hejar cîkî mexsûs digre. Badilhewa nîne, wekî serokê Rêspûblîka Kurdaye Dêmokratîê Qazî Meh’emed Hejar hesab dikir çawa şayîrê miletîê. Ewî ew yek bi saya efrandinêd xweye bi motîva welatparêzîê, hunermendya nazik, çap û cûr’êd dîharkirina bedewetîêye xwexwetîê qazanc kiribû… Virhada bixûne.
CEGERXWÎN (2002)
Sedsalya 20-da çend şayîrêd meye mezin pêşda hatin, ku hela sax’tya xweda hêjayî navê klasîk bûn. Ji wana yek jî Cegerxwîne. Bawer bikî temamya poêzîa wî bi ruhê welatparêzîê hatye perwedekirinê. Ne t’enê poêzîa wî, lê çi ku bin qelema wî derketye, bi wî ruhî hatye nivîsarê… Virhada bixûne.
MELLE MEH’MÛD BAYAZÎDÎ (2002)
Eyane, wekî nava sedsalya 19-da baylozê Ûrisêtêyî li Erzurumê Alêksandr Jaba (1848-1866) gelek destnivîsarêd kurdîye qîmetlî berev kirin, ku derheqa lîtêratûra, ziman, dîrok û êtnografîa cimeta kurdada bûn. Vî şuxulîda Melle Meh’mûd Bayazîdî k’omekeke gelekî mezin da Jaba… Virhada bixûne.
QANATÊ KURDO (2002)
Pêşdaçûyîna kurdzanya sovêtîê bi gelek tiştava navê kurdzanê eyan, doktorê ulmêd fîlologîê, profêsor Qanatê Kurdor’a grêdaîye. 50 salî zêdetir ewî xwe bi temamî pêşkêşî pêşdabirina kurdzanîê kir û bû zanyarekî meyî lapî naskirî… Virhada bixûne.
GER’EK LI KURDISTANA AZA (2002)
Meha oktyabra sala 2001-ê bi teglîfkirina k’atibê sereke yê Yêkîtya Nîştîmanî Kurdistan CELAL TELEBANÎ du xebatkarê rojnema “Rya teze” – rêdaktor E’MERÎKÊ SERDAR û k’atibê cabdar RZGANÊ RECEVÎ çûne Kurdistana aza… Virhada bixûne.
ULMDAR Û REWŞENBÎRÊ BI HERFA MEZIN (2001)
Nava çend dehsalîê axirîêda welatê Şêwrêyî berêda k’omeke kurdzan-dîrokzanaye usa pêşda hat, kîjana nava xebatê xweda ulmîda gelek pirsêd dîroka meye lênihêrandî azrû kirin, xebateke hêle kirin bona lênihêrandina dîroka kurdaye dewrana nha. Êpêce xebat hate kirinê bona bi ûrisî tercmekirin û neşirkirina serkanîêd dîroka meye sedsalîêd navîn… Virhada bixûne.
EWLEDÊ ŞÎRH’ELAL (2001)
Yazya hinek ewledê cimeta me usa bûye, wekî mecala wan tunebûye qulixî lîtêratûra û kûltûra miletê xwe bikin. Ewana nava miletê mayînda nav û hurmeteke mezin qazanc kirine, emekekî mezin r’êtine bona pêşdabirina lîtêratûra û kûltûra wan mileta. Ewledekî miletê meyî usane K’erem R’eş (K’eremê Bek’ir), ku dêmekî lîtêratûra ûrisayî k’ivşe û… Virhada bixûne.
NEMA VEKIRÎ TÊMÛRÊ XELÎLR’A (2000)
Min nivîsa teye “Xewnerojkê rêdaktorê “Rya teze”, ku hejmara rojnema “Roja teze”-ye № 42 (21-ê nîsanê sala 2000-ê) çap bûye, xwend û ez … ecêbmayî nemam. Çimkî bux’danbêjî (şer-şiltax) hela biç’ûktîêda ketye nava xûna te û tu nikarî ji wê yekê aza bibî… Virhada bixûne.