rusiya

(function() { if (window.pluso)if (typeof window.pluso.start == "function") return; if (window.ifpluso==undefined) { window.ifpluso = 1; var d = document, s = d.createElement('script'), g = 'getElementsByTagName'; s.type = 'text/javascript'; s.charset='UTF-8'; s.async = true; s.src = ('https:' == window.location.protocol ? 'https' : 'http') + '://share.pluso.ru/pluso-like.js'; var h=d[g]('body')[0]; h.appendChild(s); }})();

BÊŞÊKIR — 2

 

 

          Qorixçî serê xwe hilbirî, wî nihêrî û got:

          — Gava din ez mêrga fêza gundda rastî wî hatim. Ser piştê velezya bû. Nêzîk bûm, min gotê: “Sivexêra te”, qe ji cîê xwe jî ranebû, hiltîne minra dibêje “Sivexêra te”.

          Pîrqînî kete kêlendîkêşa, kenyan. Qasim şerma serê xwe kire ber xwe, zilkê destê xweva mijûl bû. Kenek ketye lawika çawa dikenin! Her tenê qorixçî û Qasim nakenin.

          — Wexta min jêra got, wekî merî usa silava merya venagre, hilda ha da destê min: ê, ez çira gotî tera bêjim ser ç’evê minra hatî, heyfa ç’evê min nîne, wekî tu ser wanra bêyî.

          Lawik hê bilind kenyan. Beşereke biç’ûk ser bengzê qorixçî jî hate kivşê.

          — Ewî xwedêjêstendye, çye? – yekî pirsî.

          — Ne xwedêjêstendye, — qorixçî gotê, — lê qure bûye, babax bûye. Qasim, — qorixçî vegerya ser Qasim, — dive xwendye, lê xwendina usa kêrî kapêkekî naê. Ez tuyî ser wê xwendinêkim, wekî maqûlîê bide hildanê. Camêr, kal-bavê me usa silava hev vegirtine, evê te çûye çend herfa hîn bûye, nha hatye her tiştî dike bin pîê xwe, pêpes dike. Heyran, ez çiqas zanim, riknata weda merîê usa bêmerîfet tunebûne, ev kê çûye?

          — Malxalanê wî usaye xwedêjêstendî bûn? – yekî got.

          — Na, camêr, ez wana rind nas dikim, merîne maqûle şertê xwene, — yekî mayîn caba wî da.

          — Na, heyfa emekê te, wekî deya çû, — qorixçî gote Qasim, hizing da xwe rabû.

          — Tu çira usa dibêjî, — yekî navsere gote qorixçî, — hela cahile, dibe nizane, wê paşê xwera hînbe, xwe usa namîne.

          — Yekî hetanî nha hîn nebûye silava merya verge, virhada çetin hînbe. Em bêjin zef rind jî zane, lê qureye, xwe nagre çawa lazime caba silava camêra bide, — qorixçî gotê, carekê-duda bi hêrs şivdar erdê xist. – Pak, nizane silavê verge, lê merîfeta dinêra çi? Ez vî emrê mezin çûme kêlekê sekinîme, jêra xeber didim, lê ew ser piştê velezyaye, qe min jî nanihêre. Na, na, qe aqilê min ji wî gedeyî nabire. Çiqas cahilê gundê me xwendina xwe kuta kirine, qulixê bilindda jî dixebitin, lê tu kes mînanî wî nake. Wexta merî wan cahilara xeber dide, merîfetî, camêrtî, caba merya didin, ç’ûktîê-mezinayê zanin, zanin çawa rabin, çawa rûnên. Bo eva kubar bûye, pifî ezmana dike. Xwedê bide yeke xêr.

          Ew merîê, ku duh mala Qasimda ser kêfê bûn, ç’evê hev nihêrîn. Ew jî mînanî qorixçî hatibûne ser wê fikrê, her tenê mînanî wî eşkere nedigotin.

          Xûdaneke sar ser Qasimra avîtibû, şerma serê xwe kiribû ber xwe, kir’în ji kevir dihat, ji wî nedihat.

          Mêrekî navsere halê Qasim texmîn kir, hilda gote qorixçî:

          — De tişt nake. Xwedê mala te avake, tu persenga devê xwe nizanî, çi hate ber devê te, tê bêjî. Nha çi bû, cahilekî cahiltî kir, dinya xirab bû? Bese, bese, merî ewqasî pey enena nakeve, mûkî nake hûkî, malavao!

          Qorixçî avrûke tûj daê û gotê:

          — Tu jî zanî ne usane, lê dibêjî. Filankes, merî cahilê xwe usa hîn nake. Ez dibêjim heyfa mala wan, bira merîê usaye bêmerîfet jê derneên. Ez xirab dikim, erê?

          — Xirab nakî, — ewî caba qorixçî da. – Lê cûrê gotinê heye. Gere merî zanibe kîderê çi bêje. Tu xwexwa merya hîn dikî, qerfê xwe merya dikî, lê nizanî kîjan gilîê xwe kîderê bêjî.

          — Çira nizanim? Zef rind jî zanim. Ew tu nizanî, çi xeber didî, — qorixçî bi hêrs gotê.

          — Bo here, min dûrkeve, tu xerifî, — ewê ahil gotê.

          — Yê mînanî te xerifîne, wekî radibin xwe ortêra dikin, qestîka gilya lev dixin.

          — Şerme, heyran, we ji hev xêre, hûn çira gilîê netê hevra dibêjin, dilê hev dikevin, — yekî mayîn gote wan û rabû cîê xweda sekinî. Lawikê mayîn jî rabûn, wekî nehêlin ew bibezin hev. Qorixçî cîê xweda sekinî bû, ewî ahil dinihêrî.

          — Ez çi tera bêjim, gund-gundîtî zane tu merîkî çawanî, — ewî ahil got û hizing da xwe, ji cîê xwe rabû.

          — Tê çi bêjî, belengazo, gund min jî nas dike, te jî nas dike.

          — Belengaz yê mînanî tene, wekî persenga devê xwe nizanî. Ezê rabim ç’evê te derxim, wekî zanibî dinyaêda çi heye, — ewî ahil gotê û xwe dirêjî kêlendîê kir. Çend lawika dadane girtin. Qorixçî jî şivdar destê xweda xweş kir, xwe dirêj kirê. Lê lawika ew jî girtin, nehîştin. Her yek alîkîda birin û nehîştin têkin şer. Çend lawika qorixçî birin, verêkirin. Lawikê mayîn jî ewê ahil girtin hetanî wana qorixçî birin ji wan dûrxistin. Paşê cîê xweda rûniştin, cix’arê xwe vêxistin û kişandin.

          Wê rojê kêfa gişka tunebû. Wextê nanê nîvro hat, Qasim îdî tev hevala nexwar, tenê rûnişt, nanê xwe da ber xwe. Hevala kir-nekir neçû tevî wan nexwar.

          Wexta kêlendîkêş diketine hone, hertim Qasim dida pêşya gişka. Lê wê rojê ewî dida pey gişka. Tê bêjî milê wî sist bûbûn. Dida pey wan, hêdî-hêdî didrût û pêşda dilivya. Carna usa diqewimî, wekî lawik derdiketin serê hone, lê ew hela negihîştibû ortê. Gişka texmîn dikir, wekî ew berxwe dikeve û kesek nedida rû, wekî çira derengî dikeve. Ewî ji kirina kurê birê şerm dikir. Eva îdî carek nîbû, wekî ewî bêmerîfetya xwe dida kivşê. Eva yeka gelekî Qasim keder dihat û dekete nava xem-xiyala, lema jî tê dernedixist, wekî ji kêlendîkêşa şûnda dimîne. Ne tevî xeberdan, ne jî tevî laqirdîê wan dibû, serê wî berda difikirî. Wexta firavîna xwe xwarin, dîsa Qasim tevî hevala nebû. Tenê rûnişt, sê hêk spî kir, nava nanê loşda pêç’a, kire hoç’ û girte xwe. Nan jî pakî berda nediçû. Difikirî-nedifikirî, rê ji rya dernedixist. Kambax dile, bona xatirê birê nikaribû pirsa rast bide destê kurê birê. Nede rû jî nikare. Ewî ew nava der-cînarada kirye oyîn-sosret. Şerê îro jî dîsa rûê wîda bû. “Bê tu çira babax bûyî, Xwedê xwe nas nakî? Em çawa bikin, wekî te çûye hevekî xwendye, tu gotî pifî ezmanakî? Duh te ser texte usa kir, îro te ha kir. Pozê xwe bilind kirye, qe pakî mera jî xeber nadî. Xwedê tu qebûl nekî, min xirab kir, wekî nanê devê xwe û nefera birî, kire devê te bona tu bixûnî û nernerê ha bikî, erê? Bona xatirê malxirab nîbûya, minê usa bikira, wekî te heta-hetayê bîr nekira. Lê ez çi bikim? Qolanê milê min şkestine, kambax dile, ne kevire, nikare wê yekê bike. Nha zû bicemya biçûya, tiştê dha mezin nekira… Te hew nihêrî tiştekî usa kir, wekî heta-hetayê em kirne goştê ber dirana…” Qasim ha dilê xweda difikirî, xwera xeber dida û pêra jî texmîn dikir, wekî şîret nikarin wî rast bikin. “Yekîk hetanî nha aqilê xwe negirtibe, teze nagre. Tê kivşê, wextêda min jî guh nedaye ser, berra berdaye, çawa lazime şîret nekirye, hînî gilî-gotina, telîm-tora nekirye. Eva jî kêmasya mine: gunekarya min jî heye. Min digo bira her mezinbe, ûrta bavê min şînbe, wekî dinê cenimêda. Ez jî ne rast bûm, min gelek rû dabûyê, dilê wî çi dixwest, min usa jî dikir… Kambaxbe, lê minê çawa bikira, rabûya bikuta? Destê min nediçûyê, bona xatirê malxirab min ew ezîz mezinkir, lema jî gihîştime vê rojê…”. Qasim nava van fikir-mitalada bû, gava dengek lê tesele bû:

          — Ne derenge, em diçin, tu çira naêyî?

          Teze Qasim dît, wekî lawika kêlendîê xwe dane ser milê xwe, ketine rêzê û berbi gund diçin. Qasim derkete serê hone, kêlendî danî ser milê xwe, çû parzûn, çakûç sindyan hilda, da pey lawika û berê xwe da gund. Hetanî gihîşte cî, fikirî û kutasîê hate ser wê qirarê, wekî derheqa kirina wîye îroda tu tiştekî jêra nebêje.

          Qasim hate malê, kêlendya xwe ber arîkê sivderêra kir, çû hundur xênî. Memêyî ne li mal bû, dîsa çûbû çolê, hela nehatibû. Jinê xwest şîvê jêra bîne, lê nehîşt, go bira Memê bê emê tev bixun.

          — Tu çira îro usayî mirûzkirî, qe kêfa te tune? – jinê jê pirsî.

          Caba jinê neda, dha rast wê çi caba wê bida.

          — Qe xwe nagrî caba merya jî bidî, — jinê bi xeyd gotê û dêrîva derket, çû.

          Xêlekê şûnda Memê hat.

          — Êvarxêra te, apo.

          — Ser ç’evê minra hatî, — Qasim bi teqleke usa got, wekî xwest bide femkirinê gotî çawa silava merya vegrin. Lê Memê ew yek texmîn nekir, çimkî cûrê silavgirtinêyî usa gelekî dûrî femdarya wî bû.

          — Kêfa te çira tune, apo? – Memê jê pirsî.

          — Kêfa min çi hebe, — devê xwe tijî kir her tiştî bêje, lê kete bîrê, wekî Memêyî mêvane, wê sibê-dusibe lêde here, nexwest kêfa wîkeve.

          Memê texmîn kir, wekî tiştek bin zimanê apêda heye, lê turuş nekir bipirse. Herdua jî xwe ker kirin. Merîê xerîb bihatana hundur, wê hew zanibûna, wekî du merîê nenasin pêşberî hev rûniştine.

          Jina Qasim hate hundur, gava dît, wekî Memê jî hatye, derket çû kox. Çend deqe şûnda ewê şîv anî, da ber wana û dîsa çû suxul-emelê xweva mijûlbe.

          Herdua kere-ker şîva xwe xwarin, kuta kirin. Qasim cix’ara xwe vêxist. Carê mayîn, wexta kêfa wî cîbû, hertim pey nanxwarinêra digot:

          — Kê cefa kişand?

          — Yê nan xwar, cix’are nekişand.

          Vê carê ew yek negot û dû da cix’ara xwe. Memê jî rojnema rojê dêstda bû, lêdinihêrî. Nişkêva, tê bêjî yekî niç’andê, serê xwe bilind kir, apê nihêrî û gotê:

          — Apo, ez dixwazim sibê herim.

          — Erê? – tê bêjî Qasim hîvya wî gilîê wî bû, — diçî, tera ox’irbe.

          Dîsa herdua xwe ker kirin, dilê herduada gele tişt disêwirî, lê nedidane der. Qasim dixwest her tişt jêra bêje, bide şermê, lê qêmîşî wî nedikir, nedixwest dilê wî keve. Memê dixwest menya vê guhastinê jê pirs bike, duva tê bêjî apê wî çûye, yekî mayîn hatye dewsê. Berê qurban, heyran bû, lê-lêbû xwe têke xwelya bin pîê wî.  Lê duhva qe pakî jêra xeber nade, bi ç’evekî xeydî lê dinihêre, hema usa dikeve nava mitala. Ev çi bûye, çi qewimye? Çira gotî ap ewqasî dilsar berbirî wîbe? Pirsê ha tabetî nedidane Memê, lê ewî jî xwe ker dikir. Zanibû tiştek dilê apêda heye û ap jê vedişêre, dha rast dixwaze jê veşêre. Û Memê dilê xweda qirar kir derheqa wê yekêda jê nepirse. “Wekî rê têra nabîne minra bêje, ez çira gotî jê  pirs bikim”, — Memê fikra xweda got, rabû derkete derva. Qasim jî rabû şuxul-emelê xweva mijûl bû. Wexta êvarê gişk top bûn, Qasim hilda gote jinê:

          — Qîzê, Memê sibê here, rabe karê wî bike.

          — Qe tişt nelazime, — Memê bi cûrê xeyd gotê.

          Qasim nîşan neda, wekî xeyda wî texmîn dike, bi hemdî xwe gotê:

          — Lê xwe tu destvala ji malê naçî?

          Memê îdî dengê xwe nekir. Jina Qasim rabû karê Memê kir.

          — Memê, lao, ez pirsekêda jî deyndarê teme. Kengê ez bin wê pirsê derketim, wê şûnda îdî tu û şîrê te. Dixwazî min apê xwe hesabke, naxwazî jî qe hesab neke.

          Memê îdî xwe zevt nekir, gote apêra:

          — Apo, tu çira wî cûreyî minra xeber didî?

          Qasim dengê xwe nekir, nedixwest çi ku dilê wîda top bûye, gişkî bide der.

          — Erê, lao, bona xatirê malxirab ez hela deyndarê teme, — Qasim gotina xweye pêşîê ducar kir.

          — Tu deyndarê min çiyî? – Memê jê pirsî.

          — Ez deyndarê zewaca teme. Îdî şikir wextê teyî zewacêye. Kîjan qîza te begem kir, bêje apê xwe, apê teê tera bixwaze. Silametî ez wê pirsê jî bînim sêrî, te serîkim, deweta te bi destê xwe bikim, wê şûnda îdî tu zanî.

          — Apo, çi wextê min û zewacêye, — Memê gote apêra.

          — Na, lao, îdî wextê teye. Şikir te xwendina xwe anye sêrî, tenê dimîne zewaca te. Ç’evê xwe rind bigerîne, qîzeke esilzade bibîne, apê xwera bêje, îdî karê te şuxula neketye, — Qasim bi eşq gotê, tê bêjî dilmayîna xwe bîr kiribû, Memê dinihêrî, dilê wî şa dibû. – Ez tera bêjim zûda ber derê me def lêneketye. Bira Xwedê wê rojê bîne, apê teê deweteke usa kurê birê xwera bike, wekî xelq tilya bike guhê xwe.

          Pirsa deweta Memê eşqeke zor kiribû dilê Qasim û bi wê şabûnê jî rabû kete nava cya, raza.

          Sibê bi eşq û şa Memê verêkire şeher.

           

          * * *

           

          Raste, Qasim kurê birêra gotibû, wekî qîzekê bibîne, lê ewî jî ç’evê xwe digerand, qîz raç’ev dikirin, pey eslê wan diket. Çend qîzê baş dîtibûn, him eslê wan esil bû, bejn-bal, bedew bûn, him jî xwendî bûn, xût hinkûfî Memê bûn. Lê Qasim îzn nedida xwe bêy begemkirina Memê here destê wana yekê Memêra bigre.

          Ew çend meh bûn Memê çûbû şeher û deng-hisê wî tunebû. Rojekê jî Qasim hilda gote jinê:

          — Evda Xwedê, ca karê min bike, ez herim serîkî bidme Memê, çika qe halê wî çye.

          Lê fikra wîda hebû here pêbihese, çika Memê xwera qîz dîtye yanê na. Wexta nedîtibe, wê derheqa wan qîzê dîtîda jêra bêje. Aqilê wî kîjanê birî, wê bê wê jî jêra nîşanke.

          Rojtira mayîn jinê karê wî kir, çi lazim bû jêra danî û Qasim berê xwe da şeher, ser Memêda çû.

          Memê ne mal bû, çûbû ser xebatê. Qasim hûrmûr danî malê, çû nava şeher gerya hetanî berêvarê. Wexta vegerya malê, Memê îdî hatibû. Qasim çawa lazim bû xoş-bêş da Memê, kêf-halê wî pirsî, lê Memê her tenê jê pirsî:

          — Tu çawanî?

          Pirsa jin û zarê Qasim nekir. Eva yeka lê keder hat, lê dengê xwe nekir.

          — Ev otaxa teye? – Qasim jê pirsî.

          — Na, min kirê kirye, — Memê gotê.

          — Lê tê kengê otaxê bistînî?

          — Soz dane, lê wê çend sala bikişîne.

          — Ê, tê çend sala ha kirê bimînî?

          — Lê kirê nemînim, çawa bikim?

          — “Çawa bikim” kîjane? Çira gundda mal-halê te, otaxa te tune, wekî bihatayî wêderê, bixebityayî?

          — Ez naêm gund naxebitim, ez nazwazim.

          — Çira? Gund çi xirabe? Tu navînî, ne gundê berêye, Xwedê şênke, nha şikir gundda çi bêjî heye. Çira ewê gundda dimînin û dixebitin kêmaqilin, yanê tu ser wanaranî?

          — Dilê min gund naxweze, — Memê kese birî.

          — Ew şuxulê teye, ez zorê te nakim, her tenê heyfa min tê xanmanê me wêderê vike-valaye, tu jî hatî vêderê kirê dimînî.

          — Minra usa dest dide.

          Qasim zûr bû ç’evê Memê nihêrî, xwest deqa wîda bide, lê dîsa qemîş nekir. Herdua jî xwe ker kirin.

          — Te qe qîz dîtine? – xêlekê şûnda Qasim jê pirsî.

          — Qîzê çi? – Memê sûclî bû.

          — Çawa “qîzê çi”? Ne wextê te û zewacêye, tu gerekê xwera qîzekê bibînî yanê na?

          — Fikra usa serê minra derbaz nebûye.

          — De, wekî nefikirîyî, min çend qîzê baş dîtine, aqilê te kîjanê bibire, emê herin tera bixwezin.

          Memê dengê xwe nekir. Apê tirê ew hîvya gotina wîye. Û Qasim navê qîza, eslê wan da rêzê, got, wekî çiqasî pîr-pêşene, bedewin. Bîr nekir derheqa xwendina wanda jî gotê.

          — Şikir qusûra te tune. Apê te here ber derê kîjan malê wê qîzê nedine te? – Qasim got, smêlê xwe bada. Wexta gilî dihat ser zewaca Memê, bêhemdî Qasim şabûn dikete dilda. Ew motacê şaya kurê birê bû.

          — Ez naxwazim nha bizewicim, — Memê gotê.

          — Lê xwe nezewicî namînî? – Qasim bi cûrê pirskirinê gotê. – Ji riknata mala bavê min her tenê tu mayî. Ez gerekê zûtirekê şaya te bi destê xwe bikim, wekî dilê min rehetbe. Bîr neke, cimeta me dibêje: “Kurê zû zewicandî, zevya zû çandî, zor ji Xwedê stendî”. Na, lao, wextê te û zewacêye. Şikir hela ezê serxweme, destê meda jî heye, deweteke rind birazîê xwera bikim, wê şûnda îdî tu zanî.

          — Na, vê gavê zewac hela minra dest nade, — Memê gotê.

          — Hela minra bêje çira? – Qasim ç’evê xwe kutane ç’evê wî û jê pirsî.

          — Ne mala mine, ne halê mine, ne kvartîra mine, ezê qîza xelqê bînim ser çi?

          — Çira mal-halê min ne mal-halê tene? – Qasim bi xeyd jê pirsî.

          — Apo, nexeyde, tu gundda dimînî, ew mal-halê teye, — Memê bi dengekî nerm gotê. – Min tera got, ez naême gund. Şeherda dimînim û dixebitim, dêmek, lazime, wekî ez kvartîraê bistînim, heve tişt-mişt bidme ser hev, paşê jinê bînim yanê na?

          — Dêmek tu mala me mala xwe hesab nakî, erê? Bi fikra te usa dertê em xwera, tu xwera?

          — Na, apo, ez usa navêjim. Gotina min her tenê ewe, wekî ez gotî şeherda binge bibim, paşê gunê qîza xelqê têkme stûê xwe.

          — Ê, tu xwexwa divêjî hetanî çend sala wê otaxê nedne te. Xwe tu hetanî wî çaxî nezewicî namînî?

          — Lê ez çi bikim. Wekî pere destê minda hebûna, minê xwe koopêratîvê binivîsya, wî çaxî gilîê cûrekî mayîn bûya.

          — Koopêratîv çye? – Qasom ev xeber temiz got.

          Û Memê jêra şirovekir, wekî koopêratîv çye. Şabûn kete dilê Qasim, ç’evê wî ç’ûrisîn, bengzê wî xweş bû, bi eşq gote Memê:

          — Apê te nemirye, şikir destê meda jî heye. Here xwe du otaxa binivîse, qe mineta pera nekişîne. Apê teê pera bide te.

          — Na, apo, tu desttengî, ez zanim ewqas perê te tunene.

          — Tu xweşbî, ez çira desttengim? Saya serê te şikir malê me heye, ezê bifroşim pera tera bişînim. Tu qet minetê mekişîne, apê te nemirye, wekî tu rabî rûê tunebûna otaxada dereng bizewicî, ûrta mala bavê min biqelînî. Tu her tenê moletê bide apê xwe hetanî payîzê, mal kok dibe.

          — Ancax jî hetanî payîzê ez karibim kax’eza bidme rastkirinê. Qe zanî çiqas kax’ez lazimin?

          — Ya kax’ez îdî karê min pê neketye, ew karê teye, lê ya pera ez dîsa dibêjim qe minetê mekişîne, hetanî sala teze apê teê çiqas lazimbe tera bigihîne.

          Xwarin malda tunebû. Herdu rabûn ji mal derketin, çûn xwerinxanê. Nanê xwe xwarin, Qasim nehîşt Memê heqê xwarinê bide, xwexwa da. Hetanî êvarê dereng nava şeher geryan, paşê vegeryane malê. Tenê kerevatek bû. Memê kir-nekir Qasim ser kerevatê raneza. Qêmîşî kurê birê nekir. “Bira ew ser kerevatê razê. Sibê wê here ser xebatê, ser kax’ezda binihêre, bira rehet razê”, — dilê xweda fikirî. Memê cîê wî ser pola danî û herdu ketine nava cya. Xewa wan nedihat, nava cyada xwera êpêceyî xeberdan.

          — Memê, lao, lê tu minra çi dibêjî? – apê jê pirsî.

          — Çira çi bûye, apo? – Memê bi pirsê caba pirsa wî da.

          — Eva çend care Filîtê cînarê me tê dewa keç’ika mine mezin dike, — Qasim gotê, destê xwe ji bin lihêfê derxist, cix’ara xwe gerya. Dît, cix’arek derxist, kire serê miştikê, nava cyada kişand. – Gotina te çye, em çawa bikin?

          — Apo, ez çi bêjim, çawa aqilê te dibire, usa jî bike, — Memê bi cûrekî usa got, te tirê gilî ne ku derheqa yazya qîzapa wîdane, lê derheqa tiştekî lapî bêkêrdane. Qasim ev cûrê gotina wî texmîn kir, lê dîsa hilneda ser hesab.

          — Çawa “çi bêjî”? Ne tu jî neferê malêyî, dewsa bavê xweyî. Ez nha te dişêwirim, em çawa bikin, bidne yanê nednê.

          Bû ç’irîna kerevatê, Memê vegerya ser kêleka dinê, pişta xwe apêda kir û dengê xwe nekir.

          — Hi, Memê, lê tu çi dibêjî, gotina te çye? – wexta Qasim dît Memê xwe ker dike, careke mayîn pirsî. Dîsa Memê dengê xwe nekir.

          — Memê?

          — Çye, apo?

          — Tu radizêyî?

          — Erê, apo, ji xewa ancax ç’evê min ji hev radivin.

          — De pak, razê, — Qasim gotê, cix’ara xwe kozîdangêda temirand, lihêf kişande ser serê xwe û xwest razê. Lê xew nekete ç’eva. Bona wê bêxemya Memê berxwe diket. Dilê wî dêşya, wekî çiqas diçe Memê ewqas bi xûn-xeysetê xweva ji wî û mala wî dûr dikeve. Eva yeka rind texmîn dikir, lê kambax kurê birê bû, çawa wî digot, ûrta mala bavê wî bû û ewî nikaribû carekêra tewqê xwe jê bibire. Mînanî kurê xwe xweykiribû, wê çawa rabûya her tişt têkira bin pîê xwe û jêra bigota: “Qurba, virhada tu xwera, ez xwera”. Xênji wê, Qasim usa jî derheqa axirya xweda difikirî. Kurê wî tunebûn û ewî tirê wexta mezinbe, Memê wê jêra kurtîê bike. Lema jî ewî nikaribû gilîê tam bida destê Memê. “Tişt nake, mezinbe, hişê wî bê sêrî, wê zanibe çi çye”, — ewî dildimî dida ber dilê xwe û bi wê gumanê jî dijît.

          Memê qestîka got, wekî xewa wî tê. Wê şevê xew nedikete ç’evê wî jî. Gotina apê derheqa mêrkirina qîza wîda bona Memê qe kapêkekî jî nehêja bû. “Cenimêda, dixwazin-naxwazin! Çî minrane, dixwezî bide, naxwazî nede, ew şuxulê min nîne”, — Memê dilê xweda digot û her tenê dixwest xwe xewarî dayne, apê xwe bide kerkirinê bona derheqa wan pirsada bifikire, ku tabetî nedidanê. Lê pirsê usa gelek bûn: çawa bike, wekî xwe ber serkarîê hê xweş bike, gelo wê karibe kax’ezê lazim bigihîne hev û xwe koopêratîvê binivîse… Fikra wî ji pirsekê difirî berbi pirseke mayîn. Nikaribû çawa lazime ser pirsekêda kûr-dûr bifikire. Lema jî gele cara qirarê nivîşkan derdixist û ewana emirda nedihatne qedandinê. Hela pirsek safî nedikir, derbazî yeke mayîn dibû û usa diqewimî, wekî herdu jî nedanînine sêrî. Bêxem mezin bûbû, rû stendibû, xênji xwe û kara xwe tu tiştekî mayîn ber ç’eva nedihat. Goveka hewaskarîêd wî “ezê” wî bû û hemû tiştê mayîn gotî dora wî bigerya û teslîmî wî bûya. Derd û xemê merîê mayîn bona wî qe çopekî jî nehêja bûn. Ew çi pirsê, ku kara wîra nedihatine girêdanê, bona wî tunebûn û ewî nikaribû guh bida wan, hizdikî ew pirs bext-miraz, yazî û paşwextya merîê wîye lape nêzîkra jî girêdayî bûna. A lema jî vê êvarê ewî nexwest guh bide apê xwe û fikrê xwe bêje. Fikra wî jî nikaribû hebûya, çimkî pirsê usa qe ber serê wîra derbaz nedibûn.

          Rojtira mayîn Qasim xatirê xwe jê xwest û çû gund. Memê pey şuxulê xwe gerya, kax’ez hazir kirin, wekî xwe koopêratîvê binivîse.

 

1  2  3

 

 

Добавить комментарий

Ваш e-mail не будет опубликован. Обязательные поля помечены *