WERGÊRA EDEBYETA BEDEWETÎÊ

WERGÊRA EDEBYETA BEDEWETÎÊ

        Gotarê rexnekirina edebyetêra tevayî min destpê kir serhatîê nivîskarê ermenya, rûsa, avropaê, rohilatêye biç’ûk tercme kir û “Rya teze”-da da çapkirinê. Min nivîsara vekirî gelekî hiz dikir, mêla min ser wê bû. Hilbet, min dinihêrî, çika kîjan min xweş tê, min ew jî tercme dikir. Evê yekê jî alîê xweda alîkarî da, wekî fikrandina mine bedewetîê dha fire bibe û qelema min bere-bere hînî nivîsara xwexwetîê bibe.

        Wexta tivdarekdîtina derbazkirina hobêlyana 100-salya bûyîna şayîrê ermenyayî mezin Hovhannês Tûmanyan min û Egîtê Xudo neme nivîsî komîsîa hobêlyanîêra, wekî em dixwazin berevoka efrandinê Hovhannês Tûmanyane bijare bi zimanê kurdî çapkin. Min û Egît me berevok hazir kir û teslîmî neşireta “Hayastan”-ê kir. Êma Bakoêvaê, ku wî çaxî neşiretêda berpirsyara neşirkirina pirtûkê kurdî bû, hezar cûre çetinayî pêşda anîn bona berevok neşir nebe. Lê paşî hucet û qalme-qalma mezin her tenê bi wî qewlî qayîl bû, wekî berevok neşirbe, wexta navê wê çawa hazirkir pêşîê bê nivîsarê. Usa jî bû: navê wê pêşya navê min û Egît hate nivîsarê. Ew berevok bi pêşgotina min sala 1970-î çap bû.

        Şuxulê minî tercmekirinêyî mezin romanoka nivîskarê ermenîyî eyan, dost û pismamekî kurda, rêdaktorekî rojnema “Rya teze”-yî pêşin Hraçya Koçare “Hizret” bû. Min çend parêd wê “Rya teze”-da da çapkirinê. Hraçya Koçar û Nado Maxmûdov cînar û hevalê hev bûn. Nado Maxmûdov jêra gotibû, wekî “xortekî me romanoka teye “Hizret” tercme dike û çend parêd wê “Rya teze”-da çap bûne”, digre wan hejmarê rojnemê didê. Hraçya Koçar wan para dixûne, begem dike û N.Maxmûdovra dibêje: “Bira ew xort bê, ez nasya xwe bidmê”. Lê, telebextra, mirina H.Koçare bêwext nehîşt em hevdura bibin nas.

        Min romanok temam tercme kir û çawa pirtûkeke başqe teslîmî neşireta “Hayastan”-ê kir. Êma Bakoêvaê her cûre menî digirtin, wekî ew romanok bi kurdî neê çapkirinê. Şuxul gihîşte wê derecê, wekî ewê ji min xwest ez ji KGB kax’azê îzindayîna neşirkirina vê berevokê bînim. Bona vê kirina wê kenê mirîşkê kelandî dihat! Ez çûme cem serkarya neşiretê û gihîştime wê yekê, wekî romanok bi pêşgotina min bi pirtûkeke başqe sala 1972-a neşir bû.

        Wexta tivdarekdîtina derbazkirina hobêlyana 100-salya bûyîna şayîrê ermenyayî mezin Avêtîk Îsahakyan min dîsa neme nivîsî komîsîa hobêlyanîêra, wekî dixwazim berevoka efrandinê Av.Îsahakyane bijare bi kurdî bidme çapkirinê. Komîsîaê begemî da vê pêşdanîna min û kire nava plana xwe. Vê carê dewsa Êma Bakoêvaê Casimê Celîl neşiretêda kar dikir. Ewî qe nehîşt navê min çawa hazirkirê berevokê bê nivîsarê. Her tenê navê xwe nivîsî. Ew berevok jî bi pêşgotina min sala 1977-a hate çapkirinê.

        Çawa berevoka efrandinê Tûmanyane bijare, usa jî ya Îsahakyanda gele tercmekirinê min hatine cîwarkirinê.