DÎROKA QEREXMAN Û SONDXWARINA DEREW

DÎROKA QEREXMAN Û

SONDXWARINA DEREW

        Havîn bû. Wextê gîhadirûnê bû. Em Davanê dixebitîn. Tirmixçya gîha tirmix dikir, min jî pê sêtilîê gîhaê ber wan berevbûyî hiltanî dikire qûç’ (pilûr). Me gîhaê çend roja pêşda çinî, ku îdî hişk bûbû, berev dikir. Lê kêleka me kêlendîkêşa gîha teze didrûtin. Em û kêlendîkêş gihîştibûn hev. Apê min jî kêlendî dikişand. Wextê nanê nîvro bû. Nanê me hat, me nanê xwe xwar. Zevîke genimê payîze nêzîkî me bû. Zevî gihîştibû, simil girtibû, lê similê wê hela hişk nebûbûn. Kurê sedrê kolxozê Ûsiv jî hatibû tirmix dikir. Syarî dihat û syarî diçû. Mihîna kolxozê bin wîda bû. Navê mihînê jî Bêcan bû. Wexta me nan xwar, xilaz kir, kêlendîkêşa gotin, wekî rind dibe em heve qerexman biqelînin. Qirar kirin Cindîê Emer orta zevîê bidrû, Sêva Savo tirmixke, ez jî bi sêtilîê berevkim. Me usa jî kir. Sapê dirûyî me anî, cîkî qûm gîhaê hişk tev kir û agir berdaê. Bû qirç’e-qirç’a sap şewitî. Gava şewitî xilaz bû, k’elê genimê payîze qelyan. Me destpê kir ew k’ele berevkir û pişirand. Nizanim çawa bû, Ûsiv fişk bû, rabû Bêcanê syar bû û berê xwe da gund. Lawika gotin: “Wê here vayîsya me bike, zû bikin qerexman bipişirînin”. Me qerexman pişirand, da bê, genimê qelandî başqe kir. Qerexmanê qelandî me nava xweda parevekir, her yekî p’ara xwe kire parzûn, bir, qûç’ada veşart. Me cîê agir vêxistibû bi qûmê nixamt, wekî îz-toza cîê şewatê neê kivşê. Kêleka cewê h’er’îke usa hebû, gava te pê wê destê xwe dişûşt, her tişt temiz dikir, hetanî qirêja bin neynûkê destê meda jî derdixist. Kê qerexman pişirandibû, eva yeka kir, wekî tu şedetya qerexman nemîne. Me zanibû kurê sedrê here bavê xwera bêje, wekî me qerexman qelandye. Wî çaxî (salêd 1950-î bû) kirina usa hesab dibû gunekarya mezin. Çiqas merîê nehya me bona wê yekê girtibûn!.. Lema jî me qirar kir tu cara hilnedin ser xwe, wekî me qerexman qelandye.

        Xêlekê şûnda du syar ji gundê me derketin û berbi Davanê hatin. Herdu syar hatin cem me. Yek sedrê serwêrtya kolxozê bû, yê mayîn jî înspêktorê mîlîsîaê Andranîk Xaçatryan bû, ku qulixî nehya me dikir.

        Pêşîê gazî Cindî kirin. Cindî înkar kir, wekî me qerexman qelandye. Gazî Sêvê jî kirin. Sêvê jî usa got. Dawîêda gazî min kirin. Andranîk Xaçatryan minra got:

        — Ez zanim tu kurekî aqilî, rind hîn dibî, de, çi bûye, hûn birçî bûne, we heve qerexman qelandye.

        Min go:

        — Na, me neqelandye.

        — Na-na, ez zanim, we qelandye! Ez tiştekî te nakim, her tenê rastîê bêje.

        Min dîsa înkar kir. Pêşberî me ç’yaê Zyaretê bû. A.Xaçatryan ermenîê nehya me ji gundê Mêlîkendê bû, û ewî zef rind zanibû, wekî em çiqasî zyaretê dihebînin.

        — De wekî usane, — ewî got, — berê xwe bide vê Zyaretê û sond bixwe, wekî we qerexman neqelandye.

        Zara gund, wekî ewqasî ji zyaretê bawer dikir, wekî gerekê ber zyaretê derewa nekin, lê tirsa girtinê dha gelek bû… Lema jî min berê xwe da Zyaretê û derew sond xwar. A.Xaçatryan yekî bilind, pelewan bû. Ber min sekinî, sîlek da min, û ez erdê ketim û gulol bûm.

        Fetî û Xaçatryan çûn. Me tirsa newêrbû êvarê qerexman xwera bivin malê. Ditirsyan, wekî ewê bêne pêşya me, cêbê me binihêrin û qerexman bibînin. Me qerexman nebir. Qerexmanê me çend roja qûç’ada ma.