ÇETNAYÊ MEZIN LI SER RYA MEKTEBÊ

ÇETNAYÊ MEZIN

LI SER RYA MEKTEBÊ

        Wê payîzê ez dîsa çûme mekteba gundê Elegezê. Gelek cara, gava xebatçî zevya kêleka rêda dixebitîn, sedrê serwêrtya kolxozê Fetîê Îvo jî wêderê bûya, dihat pêşya min digirt, tepek-dudu dida nava ç’evê min, çeltê min digirt wêda davît, tirmix yanê sêtilî dida destê min û digot “bixebite”. Ewî çend cara usa kir. Ez mecbûr mam tele-tel xwe veşêrim, herim ji wî derbaz bim. Ewî çira usa dikir? Kurê wîyî mezin Ûsiv rind hîn nedibû. Mala wana fêza mala me bû. Min çend cara dît, çawa kurê xwe dikute û dibêjê: “Tu qurbana filankesêbî (minra bû)! Ew çira wê belengazîêda, motacê nanekî cehye, rind hîn dibe, lê tu nava vê xêr-xweşîêdanî hîn nabî?” Kurê wî her tenê 3 meha çû mekteba gundê Elegezê, ew derxistin, çimkî ji hemû dersa qîmetê wî her tenê “dudu” bûn. A lema jî sedrê kolxozê eynata xwe kutabû min û nedixwest, wekî ez hînbim.

        Ji gundê me ez tenê diçûm mekteba Elegezê. Mala me fêza gund bû û ez nava temamya gundra derbaz dibûm, diçûm. Îlahî zivistana, gava berf gele diket, merivê pêşin, ku rê vedikir, ez bûm. Wî çaxî berf jî ewqasî diket, wekî davîte çokê. Lingê minda çarix, gore bûn. Hetanî ez digihîştime Elegezê, gorê min berf digirtin. Dersxanêda me xwe dida ber sobê, ew berf dihelya, gore şil dikir. Gava ders xilaz dibûn û hişkya berêvarêda vedigeryame malê, çarix, gorê min diqerimîn û çarix lingê min dernediketin. Min lingê xwe dikire tendûrê, hevekî germ dikir, paşê çarix dêxist.

        Çawa min nivîsye, rya min nava temamya gundra derbaz dibû. Sibê şebeqê hela tu kes ji malê xwe dernediket, kûç’kê gund berdayî bûn, min dida ser rê, kûç’ik dihatne min. Dya min nan kerîkî ceh minra datanî çawa teştê. Hetanî ez gund derdiketim, min kerî nan davîte ber kûç’ka, xwe ji wana xilaz dikir.

        Ez koma 9-a bûm. Dersê min xilaz bûbûn. Rojekê jî min bîr kiribû êvarê çarixê xweye hişkbûyî bikme avê nermbin. Sibê şebeqê Kamilê gizîr hat mala me, minra got, wekî sedrê kolxozê Fetîê Îvo gotye bira bê here zevya fêza mala mangêrke. Min gotê:

        — Here jêra bêje çarixê min hişk bûne, min bîrkiribû bikme avê nermbin, îro nikarim bikme lingê xwe, herim zevîê mangêrkim.

        Kamil çû. Xêlekê şûnda vegerya, gote min:

        — Sedir gotye, bira bê here zevîê mangêrke, yanê na, ezê bêm, heqê wî bême der.

        Ç’ara min hate birînê. Min tana gora da serê rê, çûm ber derê mala cînarê me Ahmedê Xudora derbaz bûm. Ahmed ser selê ber derê xwe runiştibû. Min sivaxêrî daê û pêşda çûm. Ewî silava min vegirt, minra got:

        — Tê tana gora kuda herî?

        Min çawa hebû jêra got. Ewî go:

        — Were vira.

        Ez çûm, ber sekinîm. Ewî çarixê lingê xwe derxist, da min, go:

        — Pêke.

        Min go:

        — Xalê Ahmed, ezê çawa çarixê te pêkim, tu jî bê çarix bimînî?

        Bi hêrs gote min:

        — Pêke, yanê na, ezê rabim yeke usa bidme peleguhê te, ava hevt girara ji devê te bê.

        Min çarixê Ahmedê Xudo pêkir, çûm. Gava Fetî ez dîtim, go:

        — Lê te digo çarixê min hişk bûne! Lê ev çi çarixin te pêkirye?

        Kamil gotê:

        — Ahmedê Xudo çarixê xwe danê.

        — Xwedê hevîne, ew kengê Ahmed bûye xêrxazê te? – û xwe dirêjî min kir, wekî minxe.

        Lawika ew girtin, ez revîm. Ez çûm, hetanî êvarê min zevî mangêr kir, paşê vegeryame malê. Çarixê min îdî nerm bûbûn, min pêkir û çarixê Ahmed bir daê.

        — Xwedê qebûl neke, zulma ha jî dibe? – Ahmed ha got û çarix ji destê min hilda.