rusiya

(function() { if (window.pluso)if (typeof window.pluso.start == "function") return; if (window.ifpluso==undefined) { window.ifpluso = 1; var d = document, s = d.createElement('script'), g = 'getElementsByTagName'; s.type = 'text/javascript'; s.charset='UTF-8'; s.async = true; s.src = ('https:' == window.location.protocol ? 'https' : 'http') + '://share.pluso.ru/pluso-like.js'; var h=d[g]('body')[0]; h.appendChild(s); }})();

SERXWEŞÎ DANE KÊ?

 

 

SERXWEŞÎ  DANE  KÊ?

 

                  Ozman hela cahil bû, gava kulfeta wî wefat bû û toqê herdu zarêd hûre binbêjing – Ûsê û Letîfê kete stu. Çiqasî qewm-pismam pêda ketin, wekî bizewice, jineke teze bîne, lê Ozman bona xatirê zara navê jina li xwe heram kir, nezewicî.

                  — Ezê teze rabim jinekê bînim mal, wekî sibê hetanî êvarê tepê wê ser serê zarê minbe? – Ozman digot. – Na, welle, ew yek minra dest nade. Ezê biçerçirim, her tenê bira Ûsê min, Letîfa min ten-niç’ê dêmarîê nebînin.

         De, mala bê jin avayê bê dîware. Halê bavê zarê hûr bê jin wê çawabe? Rojekê qenc, rojekê xirab Ozman yole dibir.

         — Serê min serê xêrnedîaye, — Ozman digot. – Xwedê derd-kulê dinyaê kirine para min. Çi bikim, qey bextê min usane.

         Çetinayî bê hesab bûn: xweykirina du zarêd hûr qolayî nîbû, ew jî bê jin. Ozman bona wan him bav bû, him jî dê. Ewî û zara gelek belengazî dîtin hetanî herdu êpêce mezin bûn. Mêla bavê dha gelekî ser kur bû, parîê devê xwe dibirî dida wî, kinca rind li wî dikir. Lema Ûsê êpêceyî rûstendî mezin bû.

         Letîfa qîza wî bûbû kevanîke biç’ûk, qaranya malê temam ketibû stûê wê. Bavê jî komek didaê, hînî hilanîn-danîna malê dikir. Teze bîna Ozman hatibû ber, gava xwezgînîê Letîfê molet nedane wî.

         De, qîza gihîştîbû, gotî mêrkira. Çiqas xwezgînîê Letîfê dihatin, Ozman ew paşda didan.

         — Hetanî ez Ûsê xwe nezewicînim, bûkê neynim mala xwe, qîza ez bidim mêr tune, — timê Ozman ev gilî didane destê xwezgînya.

         Lê Sebrî dest ji yaxa Ozman nedikişand, dixwest Letîfê ese kurê xwera bixweze. Gelekî çû, hat, Ozman her tenê sozekî ha da dêst:

         — Çawa min bûka xwe anî, keremke, wî çaxî were Letîfê nîşanke. Qîzeke ezê qurbana kurê tekim.

         Ûsê mezin bû, devê wîra gihîşt. Ozman kur zewicand. De, ew bû, ew kur bû, deweteke bi dilê xwe Ûsêra kir, bûka xwe anî, paşê îzin da, wekî mala Sebrî bê destê Letîfê bigre.

         Çend meha şûnda defa ber derê Sebrî lêketî hate ber derê Ozman. Letîf syarkirin, birin.

         Letîfê gundda mêrkiribû, timê guhê wê ser bavê bû. Ozman jî ser xwe bû, dixebitî, ardimîke rind dida kur. Merî ya Xwedê bêje, bûk jî mînanî destmala ser desta bû, qedrê xezûrê xwe wek qedrê bavê xwe zanibû. Her tenê Ûsê bû, ku car-cara diltengya bavê dikir, lê ber wî nedida kivşê.

         Wexta bav ne malbûya, carna hiltanî jinêra digot:

         — Cîê me tenge, bavê min jî cem meye, qe nizanim çawa bikim.

         — Tu şerm nakî gilîê usa dibêjî? Lê xwe em bavo ji malê dernaxin, — jinê digotê.

         — Kê gotye ji malê derxin, ez divêm cîê me tenge, destê meda tune, — Ûsê bi kulzikî digotê.

         Sal hatin, buhurîn. Ozman mezin bû, îdî xebat pê nedibû. Wede ya xwe kir: ew destê, ku wextekê nava xebatêda qal bûbûn, hînî tizbya bûn. Û tizbî bûne hogirê wîyî emir.

         Ozman û kalêd yaşê wî diçûne nava gund, ber dîwarekî ser kevira rûdiniştin, berê xwe didane tevê, rojêd buhurî bîr danîn, mijûlya xwe dikirin.

         Ûsê îdî bavê çend zara bû. Halê wî jî êpêce xweş bûbû: xwera avayîkî tezeyî çend goze, otax çêkiribû, demûdezgê wê dabûyê. Lê xanîê berê jî kiribû mereka debara pez-dewarê xwe.

         Çiqas diçû Ûsê dha gelekî diltengya bavê dikir. Qestîka usa dikir, wekî ew û bav kêm hevdu bibînin. Wextê nanxwarinê jî serê xwe dikire ber xwe, lez-lez nanê xwe dixwar, bavêra jî xeber nedida. Ozman xwe ker’î dadanî, nîşan nedida, wekî ew diltengya kur tex’mîn dike. Dîsa mînanî berê kurra qurban-heyran bû. Lê Ûsê qet pakî caba wî jî nedida.

         Ozman destê xwe bida çi, Ûsê dihat, dilê xwe dikir, hêrs dibû, menî zara digirt.

         Rojê şilî-şoya, wexta Ozman bi lingê h’er’î dihat mal, solê xwe ber derê otaxê dêxist, cota pêlav dikire lingê xwe, paşê dihate hundur. Ser vê yekê jî Ûsê dilê xwe dikir, digote jinê:

         — Bavê min diçe, digere, bi wan solê h’er’î tê ser van pola, dike qrêj. Halê me û wî wê çawabe? Ne axir tu jî guneyî. Tê zara binihêrî, malê yole bibî yanê pey wî herî-beyî, dewsa lingê wî temizkî? Ha nabe, heyran!..

         — Kengê belengazî bi solê h’er’î tê otaxê? – jinê digotê. – Tu navînî timê solê xwe dêxe, pêlava pêdike, paşê tê otaxê. Menya negre. Ez yole dibim, çî terane, zikê te çira dêşe? Divên, yekî dixwest goştê k’era xwe bixwe, digo: guhê k’era min mînanî guhê kêwrîşkanin. Nha ya teye, dixwazî berî bavê xwedî, ji malê derxî, lê têy menya.

         Mêr û jinê êpêceyî dikirne şer, lê Ûsê terka xeysetê xwe nedida.

         Car-carna jî Ûsê qestîka usa bilind-bilind xeber dida, wekî bav bibihê. Bavê dibihîst û xweda dişewitî. Ketibû orta du kevira, rê ji rya dernedixist. Teze ne cahileke rabe para xwe jê bistîne, cihêbe. Malê jî derê, here, kurê wîyî taê-tenê wê nava der-cînarada bibe oyn-sosret. Wê nebêjin, evî çawa rabû bavê xweyî kal ji mal derxist? Vê derecêda jî Ozman nedixwest leke bê ser navê kurê wî.

         Lê çiqas nevîê xweyî Etar hiz dikir? Bi serî wî zarotya xwe dîtibû û qe tex’mîn nedikir, wekî bêy Etar dikare bijî. Her cara, wexta ji nav gund dihat, Etar pêşîêda diçû. Kalik pê şa dibû, destê wî digirt û tev dihatne malê. Ozman ji perê pênsîa xwe çend manat nedida bûkê, cem xwe xweyî dikir û bona nevî ji dikana gund şîrinayî dikirî.

         Êvarê Etar ji kalikê dûr nediket, pêşêda rûdinişt, ç’îrok pê didane gotinê. Ozman jî ewqas ç’îrok zanibûn, xilazbûna wan tunebû û her şev jêra ç’îrokeke teze digot. Lê gava diketin nava cya, Etar tev kalikê radiza û hetanî destê xwe stura nebira, xew nedikete ç’eva.

         Xeysetê Etar jî mînanî xeysetê kalikê û dê bû. Zareke milûke aqil bû, tu cara cîê belasebeb zarê mayîn nedixist, dûreşer bû, bona qirşê malê dilerizî. Û Ozman çiqas jê hiz dikir, Ûsê ewqasî lê kiribû eynat, eynatî bavêra lêdixist. Wexta ha Etar direvya dihate cem kalikê, serê xwe dida ser pêşa wî, digirya. Ozman ber dilda dihat, dida ker’kirinê.

         Bûk jî ketibû nava êgir: Ûsê ro nedida sêrî, dikuta. Qestîka usa dikir, wekî malda timê şerbe, qalme-qalmbe, wekî bavê wî bihêle, here.

         Lê Ozmanê kal her tişt dadqurtand û difikirî, wekî kurê zûtirekê şaşya xwe tex’mînke, bê ser rya rast. Kurê wî bû, xelqê xerîb nîbû, wekî terkê bide, here. Cegere, mala xweyê cegerê bişewite, zore, tu ç’are pê nabe.

         Alîê mayînda jî didît, wekî ev ne hale ew têdanin. Malda rojekê parî nanê rehet gewrîêda nediçû, herro ten-niç’, şer-dew. Ozman zanibû, wekî menya vî halî mayîna wîye. Û ber xwe diket, roj bi roj şûnda diçû. Lê derheqa wê yekêda kesekîra, Letîfêra jî tu gilîk nedigot.

         Çiqasî jî bûk ber dilda dihat, jêra qurban-heyran bû, lê kula dilê Ozman qenc nedibû, xema gran ji dilê wî dernediket. Rûva ewî nîşan dida, wekî ser sozê bûkêye, guh nade xeberdan û kirinêd Ûsê, lê dilda kûreke gur dişuxulî. Û Ozman sebir dikir, çika axirî ku disekine.

         Rojekê jî Ûsê êvarê zû hate malê û gote jinê:

         — Qîzê, şîvê bîne, ez bavê xwe şîvê bixun.

         Ozman ecêbmayî ma: eva çend mehe Ûsê tevî wî nan naxwe, îro çi qewimye? Gumaneke biç’ûk kete dil: “Dive ser hişê xweda hatibe?” – bav fikirî.

         Bûkê texte rast kir, şîv danî. Ûsê serê xwe kire ber xwe û nanê xwe xwar. Ozman jî destê xwe dirêjî nan kir. Nişkêva destê wî fîncana çaêye tijî ket, çayî rijya ser texte.

         Ûsê derevebû, bavê hilat:

         — Mala te avabe, xwe ne zareke biç’ûkî, xwarinê ser xweda dirêji! Peh, ev textê meyî împort, destexana kurekî temam xirab kir. Nahêlî merî parî nanê rehet bixwe, ewî jî ber meryada dikî jer…

         Ji gilîê wî Ozman xwe şerm kir, serê xwe kire ber xwe, her tenê ev xeberê han gotinê:

         — La-lao, min qestîka nerêt, bê hemdî min destê min lêket…

         Ser qalme-qalma Ûsê jin jî derda hat, pînek hilda, ser texte temiz kir.

         — Hevekî pak temizke, te textê kurekî xirab kir, — Ûsê ser jinêda hêrs bû.

         — Çi bûye, çi qewimye, mala te neşewite… Cenmêda nerijyaye, — jinê gotê. – Lê tu şerm nakî vê yekê tînî ser per-baskê xwe? Dûrî navê bavo pêketye, cenmêda nerijyaye, em çawa bikin, xwe bikujin? La Xwedê qebûl nekirê, ev çi zulme hatye serê me?..

         — Hela hatye serê we, erê? – Ûsê ber gilîê wêda hat. – Ez diçerçirim, ez dixebitim, talaşa weye, malda xwera rûniştine, divên bîne, em bixun. Hûn gişk bûne cirm, ketine stûê min. Ez nikarim, qewata min dere ewqas nefera tenê xweykim. Bavo, îdî bese, ez nikarim te xweykim. Tu pênsîa xwe distînî, here bikeve mereka me û xwera derbazke, ez ne borcdarê teyî heta-hetayême.

         Ewî gilîê tam da destê bavê.

         — Eferim, lao, weke emela şîrê te te helalbe, — Ozmanê kal bi dengekî lerizî gotê. – Ê, Xwedê pêrabîo, te zûda bigota, ezê biçûma, ev qalme-qalm, menîgirtinê te bona çi bûn? A ezê hema nha jî rabim herim, tenê tu jin, zara hevra pak yole herin…

         Ozman ji cîê xwe rabû. Bûkê xwe avîte dest-pya, wekî neçe.

         — Na, lao, namûs jî tiştekî pake, — kalê gotê. – Mêrik min ji mala xwe derdixe, wekî namûs rûê min hebe, gotî ez cem wî nemînim.

         — Bavo, ez qurba, bidî xatirê Xwedê, îşev bimîne, hetanî sibê, çika Xwedê çi dike, — bûk lavayî-dîleka hatê. Paşê vegerya ser mêr. – Î lê xêr nedîtî, dûrî zara koka te qelyayî, — ewê gote mêr. – Wekî tu bavê xwera hayî, tê mera çibî…

         Alîkî jî kûre-kûra Etar bû, xwe pêşa kalikêva darda kiribû, nedihîşt here. Ç’evê Ozman jî tijî hêsir bûn, kela girî dabû qirikê. Lê Ûsê serê wî berda cîê xweda rûniştibû, qet talaşa wî nîbû.

         Bûkê û nevî nehîştin Ozmanê kal wê şevê cîkîda here. Lê wê şevê hetanî sibê xew nekete ç’evê Ozman.

         Sibetirê bûkê kir-nekir ç’ar Ozman nebû. Ewî rabû deste nivîn, hine hûrmûrê nav malê hilda, dizîva çû kete merekê, wekî kesek nebîne yanê pê nehese. Bûkê hat ewder temiz kirin, cîê wî hilda û bi girî derket, çû. Etar çawa xewê rabû, pirsa kalikê kir û gava pê hesya, wekî kalikê wî çûye merekê, revî çû cem. Ozman nevî danî ser çoka xwe, xwe derd-kulara têr girya.

         Letîf pê hesya, mînanî hirç’eke devbixûn dakuta hundur. Ewê û birê pirtik ji hev birin, lê Ûsê lingê xwe kiribû soleke teng û qet nedixwest bibihîsta, wekî bavê wî paşda bê malê.

         — Ezê bibim cem xwe, — Letîfê gotê. – Esêvankî kurdûndaye.

         Letîfê çi kir-nekir, bav qayîl nebû, wekî here mala wê.

         — Lao, mêrê te kurê xelqêye, — bavê gotê. – Wekî kurê minî helal rûê xwe min guhastye, vî yaşîda berî min daye, ez ji mal derxistime, ez çi zanim wê dilê mêrê tebe, wekî ez mala wîda bimînim.

         — Pî, bavo, tu çawa gilîê usa divêjî, ew qet dilê xwe dike?

         — Na, lao, ez naêm. Xelqê minra çi bêje? Wê bêjin, kurê xwe hîştye, çûye bûye şirîkê kurê xelqê. Na, lao. Ew yek minra dest nade. Saya serê dîwana sovêtîê ez pênsîa xwe distînim. Xwedê seheta bûkêrabe, guhê wê ser mine, tê jî herî-bêyî, kêmasîk jî hebe, hergê qewata tedabe, tê komekê bidî. Lê her tenê nekî dengî, bira kes pê nehese, em nava xelqêda nebin oyn-sosret.

         Ozman zorê qîz verêkir. Lê guhê Letîfê timê ser bavê bû, serda dihat, diçû, xwarineke germ çêkira, ese para bavê dibir. Lê mêrê wê haj tiştekî tunebû. Bûkê jî timê dizî Ûsêva xwarina germ jêra dibir, jêra av danî, kincê wî dişûşt, mal temiz dikir. Lê Etar sibê hetanî êvarê ji kalikê dûr nediket.

         Dengê qalme-qalma Ûsê îdî ji malê nedihat. Jinê serê poz jêra xeber dida, lê Etar qet nedixwest rûç’kê bavê bibîne.

         Wê rojêda ne lingê Letîfê mala Ûsê ket, ne jî zarê wê zarê birê ket.

         Ozman usa dikir, wekî xelq pê nehese. Lê rojek bû, dudu bû, wekî pê nehesyana? Û der-cînar ser hisa-hisa ketibûn, nav hevda xeber didan. Carna ev xeberdan dikete guhê Ozman û dewsa kur ewî şerm dikir, ber xwe diket.

         Mêrê Letîfê jî pê hesya, jinêra kire şer, wekî çira bavê xwe nayîne cem xwe.

         — Ê, ez çi bikim? Dikim-nakim, naê, — Letîfê gotê. – Belkî aykê wî Ûsêra nemîne, esêvankî bavekî xirab bû, canya xwe neda ser.

         Çend cara Letîf û mêr jî hatin pey, pêda ketin, lê Ozman neçû mala wan. Ne jî paşî wê yekê derê kur vedikir. Wexta tiştek lê lazim bûya, diçû ber dêrî, gazî bûkê dikir, digotê.

         Ew êpêce wext bû, ku Ozmanê kal mereka kevnda dima. Lê Ûsê kurê wî tu carekê derî lê venekir, nepirsî, gelo bavo tu mirîyî yanê mayî.

         Pak bû bahar bû, derva xweş bû. Lê wekî zivistan bûya, sur-serma bûya, halê wî kalemêrî wê mereka vike-valada çawa bûya?

         Rojê hela pak bû, diçû orta gund, kalara xeber dida, hevekî bîna wî derdiket. Lê êvara, gava tenê dima, gelekî eaciz dibû, tê bêjî herçar dîwara hû dikirnê. Lema radibû, lemp vêdisand, zû dikete nava cya. Lê xew jî lê teqisî bû û hetanî sibê mitala tabetî nedidanê. Carna Etar dihat cem radiza. Wexta Etarî cem bû, qet talaşa wî nîbû, ruhê wî sivik dibû. Lê Ûsê nedihîşt kur here cem kalikê. Û wexta Etar dihat jî, dizî bavêva dihat.

         Ozman ha yek heb rojê xwe derbaz dikirin. Ne Ozmanê berê bû: dha kûz bûbû, qudûmê wî sist bûbûn, îşiqa ç’eva kêm bûbû. Gelekî jî bîrsar bûbû: tiştek datanî cîkî bîrê diçû, bi seheta lêdigerya, lê nedidît. Tim melûl, serê wî berda bû.

         Carekê-duda kalêd gund ber wî gilî vekirin, Ûsê gunekar kirin. Lê Ozman nehîşt:

         — Kê divê Ûsê min ez mal derxistime? – ewî digot. – Ez xwexwa çûme, çimkî neferê wî, şikir, gelekin, lê cîê wî tenge. Ez hîvî dikim careke mayîn gilî-gotinêd usa neyînin ortê.

         Lê wexta tex’mîn dikir, wekî gilîê bê ser wî û kur, radibû ker’e-ker’ ji kala dûr diket. Dilê bavê temûl nedikir, ku ber wî derheqa kurê wîda gilîkî sar bê gotinê. Kala ev yek tex’mîn kiribûn û îdî derheqa wê yekêda xeber nedidan.

         Wî halîda jî ewî dîsa dizîkava komek dida kur. Gîhaê der-dorê malêyî dirûtî berev dikir, heve gîha rêva ketibûya danî dikire nava gîhê wî, hacetek derva mabûya, dibir, gazî bûkê dikir, didaê, ç’evê wî mala kur bû. “Neferê wî giranin”, — Ozman timê ber xweda digot û çi ji destê wî dihat bona mala kur dikir.

         Payîz hat. Ro kurt bûn, şev dirêj bûn. Wedê mijûlya Ozman jî kêm bû, lê wedê fikir û mitala hê dirêj bû. Îdî kêm diçû nava gund, tevê jî îdî nikaribû ew germkira. Hemî merek sar bû. Hey carna derdiket, ber teldê dîwêr rûdinişt, berê xwe tevêda dikir, lê germ nedibû. Organîzma wî tevkutayî bû, rojê cîkî wî dêşya.

         Rojekê jî Ozman tel nexweş ket, ji nava cya ranebû. Gava mînanî hercar bûk sibê zû derda hat, xezûr vî halîda dît, bû zarîna wê:

         — Bavo, ez qurba, te çira rengê xwe usa avîtye, nevî tu nexweşî?

         — Erê, lao. Cîkî min sax’ tune, tê bêjî ez kirime conî, kutame, — Ozman got û çeqe-çeqa dev-diranê wî bû, diricifand.

         Bûkê hahanga dadaê prîmûs vêxist, çaydang tijî av kir, danî ser.

         Hetanî çayî kelya, ewê çû teştê ji mal anî. Lê nexweş devê xwe neda tiştekî, her tenê fîncanê çay vexwar.

         Bûkê kir-nekir Ozman qayîl nebû, wekî cîê wî biguhêzne mala Ûsê.

         — Na, lao! Ez naêm. Belkî Xwedê enya min ha nivîsye.

         Cîê nexweşî erdê bû, lema jî serma dikir. Kerevateke wane kevn hebû. Ozman nehîştibû wextêda wê bînin merekê. Bûkê çû ew kerevat anî, zorê cîê xezûr danî ser, kire nava cya.

         — Belkî Xwedê seheta terabe, — gote bûkê. – Hevekî kêlekê min germ bûn.

         Cab dane Letîfê. Letîf û mêrê wê tev hatin. Qîzê xwe avîte ser cîê bavê:

         — Bavo, ez qurba, kîdera te dêşe?

         — Bîna min dimîne… Min rind serma kirye, — bavê got.

         Letîfê û mêr zorê Ozman hildan, birne mala xwe. Cîê wî otaxa mezinda çêkirin, kirine nava cya, sobe vêxistin. Otax rind germ bû, nexweş xûda, lê halê wî pak nebû.

         Etar sibê hetanî êvarê mala metê dernediket, kêleka cîê kalikê ranedibû. Bûk jî rojê çend cara serda dihat, halê wî dipirsî û careke mayîn vedigerya malê, nava zarê xwe.

         Lê Ûsê tê bêjî ne ji wî gundî, guhê gêda bû. Ew mehek bû Ozman nexweş mala qîzêda nava cyada bû, lê Ûsê carekê derî lê venekiribû. Jinê çend cara gotibûyê, pêra kiribû şer, wekî ser bavê xweda here, lê Ûsê nediçû.

         — Ez naçim, derê wê nepakê venakim, te tirê ew kulê ewê kirine dilê min, bîra min çûne? – ewî digot.

         Der-cînara jî gelekî pêra kiribûne şer, şermî dabûnê.

         Lê Ûsê timê xwe ha efû dikir.

         — Ê, kê ew ji mal derxistye? Çira kurê wî tune, mala wî tune, rabûye çûye mala kurê xelqê?

         “Belkî kurê usa tunebe”, — der-cînara pey wî digotin.

         Gundî rojê destek dihat, destek diçû, mala Letîf ji wan xalî nedibû.

         Ozman îdî ya xwe ketibû: seheta wî ber wê nexweşya giran teyax nedikir. Evî hale wî jî, wekî ne mala xwedane, lê mala zevêdane, tabetî nedidaê û gelekî hukumî ser dikir. Ozman nava cyada bûbû ç’erm-hestu. Qîz ber sêrî ranedibû, zeva mînanî zara ber sekinî bû. Lê ç’evê wî dêrî bû, rya kur bû.

         Û çiqas diçû nexweşîê zor didaê. Ozman roj bi roj şûnda diçû. Bîna ber wî her tenê Etar bû, tê bêjî hizreta kur ji wî hildida.

         Rojekê, wexta halê Ozman gelekî xirab bû, qîzê hilda jê pirsî:

         — Bavo, lê temî-weysetê te çine?..

         — Temî-weysetê minê çibin, lao? Miqatî hevbin, hevra tifaq bin… Gunê min stûê te, guhê te ser Ûsêbe… Zarokê wî hûrin…

         Ber ruhda Ozman xwexwa gazî kur kir. Hetanî çûne pey, hetanî ew hat, bav zar-ziman ket. Ç’eve girtî bûn. Gava kur derda hat, ç’evê xwe vekirin, zûr bû kur nihêrî. Ç’ila bûbû, sekinî bû. Hema usa çevê wî li kur tex’dîr da.

         Letîfê û bûkê şîneke giran ser Ozman kirin. Etar kêleka meytê kalikê rûniştibû, îske-îska wî bû. Gund-gundîtî tijî mala Letîfê bûbûn, ji gundêd cînar hewarî hatibûn. Çira kê Ozman nas nedikir, qedrê wî nedigirt? Û evê kirina kur şîna Ozman dha giran dikir. Cimetê yekî ç’evê wî nedinihêrî. Ewî jî şerma serê xwe kiribû ber xwe, qulçekîda rûniştibû.

         Wexta jina ser digot, dinivat, pêra jî çend ten Ûsê dixistin. Û kela cimetê hê radibû, lêlê bûn berî dinê, ji malê derxin. Lê wexta meyt dinihêrîn, şîna qîzê û bûkê dinihêrîn, careke mayîn xwe ker’ dikirin.

         — Divên, ber ruhda jî gazî kur kirye. Lê kur sax’îêda negihîştîê…

         — Ê, belkî Xwedê kurê usa biqelîne…

         — Lê nanê merîê usa ne herame?..

         — Çawa, mala merya hebe, kurê merya hebe, merî derê xelqêda bimre…

         — Lê îro kur dewsê mirîbûya, hezar carî dha pak nîbû?

         — Lê eferim qîza wî, zevê wîra. Şîrê wan lê helalbe, mînanî ronaya ç’evê xwe xweyî dikirin.

         — Omid, êşan başqene, bra. Lê xwe ne mînanî vî beytûyîne… Î lê min nedîtî…

         Xeberdana ha nava cimetêda dihate bihîstinê. Û kê ku digot, kê ku dibihîst, hêrsa xwe radikirin, dûrva avrûke tel didane Ûsê. Ûsê ber wan avirûya teyax nedikir, serî berda derdiket, xwe alîkîda ta dida.

         — Bavo, bavo, kurdûndao!.. – dengê Letîfê bû, digot û hey jî pêra xwe dikuta. Jinê dorê ancax destê wê digirtin, nedihîştin sûrtê xwe biqelêşe.

         Ozman birin heq kirin. Eslanê kal ser fêza mezel sekinî, bi dengekî bilind got:

         — Cimet, ez hîvî dikim, deqekê keremkin, xwe ker’kin, gilîkî min heye, ezê bêjim. Ez ku nebêjim, a, emê ber vî mex’berê teze şermî bimînin.

         Bira rehma Xwedê ruhê Ozmanê brabe, destê wî ji vê dinê bû, bira wê dinê nebe. Raste, ewî îdî emrê xwe kiribû, lê ne wextê wî û mirinê bû. Îro mirina wî me keder naê. Me keder tê, wekî ew çi halekîda wefat bû. Em gişk jî zanin, rind zanin, wekî ewî emrekî çawa dît, çi rojêd çetin derbaz kirin. Ez korbim ser van çend mehêd emrê wîye kutasîê, ser zelûlî û belengazya wî. De hûn rind zanin Ozman xweyê çi xîret-namûsê bû. Ez korbim ser xîreta wî… — kela girî dabû qirka Eslan, ewî ancax xeber dida. – Em gişk rind zanin, wekî kurê wî van axirya çi anî sêrî. Lê dîsa xîreta wî temûl nedikir, rojekê ew gilî neanî ser zarê xwe. Erê, Ozmanê bra, ez korbim, aqûbeta te çi aqûbeteke xirab bû?

         Gilîk heye, ezê bêjim, dive hineka xweş neê, lê wê Xwedê xweş bê. Raste, bi edetê cimeta me, wextê ha serxweşîê didin kur, lê, bi tex’mîna min, îro kurê Ozman jî pêra mirye, ûrta Ozman qelyaye. Lema jî ez hîvî cimetê dikim tenê serxweşîê bidne qîza wî û zevê wî, pêşewitîê wîye dinê tunene.

         Eslanê kal xeberdana xwe kuta kir. Cimet kete rêzê û bi sirê serxweşî dane Letîfê û mêrê wê. Kesek nêzîkî Ûsê nebû. Lê Ûsê dûr sekinîbû, serê wî berda bû. Nişkêva ji cimetê tek bû û lez berê xwe da gund, berbi mala xwe çû. Wê rojê şûnda kesekî rûç’kê Ûsê nenihêrî. Çendekî şûnda ewî barkir ji wî gundî çû.

          

s. 1969-a.

          

Добавить комментарий

Ваш e-mail не будет опубликован. Обязательные поля помечены *