HESP
HESP
(Qewmandin)
Ezî nexweş bûm. Ew çend roj bû min nexweşxanêda paldabû. Palatêda em du heval bûn. Ez bûbûm û hevalekî ermenî bû, navê wî Tîgran bû. Tîgran mêrekî navsere bû, merîkî dinêdîtî bi xeberdan bû.
De, mijûlya nexweşa çibe? Yanê wê derheqa nexweşya xweda têkne pore-por, yanê jî gilîê rojêd derbazbûyî bîr bînin. Vî alîda bextê min lêda bû. Min çawa destpê dikir derheqa nexweşîêda Tîgranra xeber dida, ewî qestîka serhatîke hewaskar danî ortê, wekî ez êşa nexweşîê bîr bikim. Û gilîne usa xweş dikirin, wekî te nexweşî jî, der-dor jî bîr dikirin û dibûyî motacê wî û xeberdanê.
Rojekê jî ewî minra gilîkî ha kir.
— Hela berî şêr ez birime eskerîê. Min Lênînakanêda qulix dikir. Qumandarekî meyî cahil hebû. Hespekî wî hebû. Wexta hevra diketne qoşê, timê ew pêşîê digihîşte cî, mînanî baê brûskê dipekya. Ew jî yekî sivik bû û wextê syar dibû, te digot qey hespêva diqimite. Gelekî ji hespê xwe hiz dikir, timê tîmar dikir, ştaf dikir, ronaya ç’evê xwera xweyî dikir. Nedida tu kesî bajon.
Usa qewimî, wekî ew qumandarê meyî cahil wefat bû. Anîn rihalê wî avîtin ser pişta hespê, eskerekî dizgîn girt û heyata kazirmêda gerand.
Heywane-heywan tê bêjî zanibû, wekî xweyê wî mirye, hêsir bûn ji ç’eva dihatne xwarê. Lê wexta me qumandar bir ç’elkin, hesp jî bi rihalê wîva anîne ser mezel. Hêsir ji ç’evê hespê zya nedibûn. Me qumandar heq kir, çawa edet bû ser mezelê wî hemzerpêd gulla dan. Vegerandinê me kir-nekir hesp nehat. Du eskera dizgîna wî girtin, zorê anîn. Nîvê rê hespê lêda dizgîna xwe ji destê eskera derxist û baê xwe vegerya çû ser mezelê xweyê xwe û pê herdu simê xweye pêşin mezel k’ola. Hetanî em gihîştinê, ewî êpêceyî mezel k’ola. Me zorê ew girt, careke mayîn mezel tijî kir û em vegeryan.
Paşî mirina qumandar hespê wî nehîşt merîkî mayîn lê syarbe. Kirin-nekirin nikaribûn bînine yolê. Xulese, dîtin tiştek jê dernaê, birin avosê grêdan. De hespê avosê jî, tu zanî, îdî bona syarbûnê dest nadin.
s. 1970-î.
Wênekêş Arif Sevinç.
Spasibo!