DIJÎHEVBÛN ZÊDE DIBE. ŞIKYATÊ 60-PERÎ…

DIJÎHEVBÛN ZÊDE DIBE.

ŞIKYATÊ 60-PERÎ, KU SER MIN NIVÎSÎBÛN,

ŞANDINE KOMÎTÊA NAVENDÎ

        Dawya salê 80-î bû. Rêzimana Qanatê Kurdo (paşî mirinê) bona mektebê gundê kurda neşir bûbû. Wezîrê Eşo rêdaktorê wê bû. Wî çaxî ez hela cîgirê rêdaktor bûm û heleqetîê min û Çerkez ne yê dostîê bûn. Rojekê jî me ji dersdara zimanê kurdî Gozela Rostem (gundê Hasaşênê, nehya Talînê) nemek stend, li ku ewê dinivîsî, wekî jimara herfê Rêzimana Qanatê Kurdo û Elîfba Hecîê Cindî newekehevin. Cem Q.Kurdo kêmin, lê cem H.Cindî zefin. Ser hîmê vê nemê Egîtê Xudo şirovekirinek nivîsî, ku rojnemêda çap bû. Egîtê Xudo Wezîrê Eşo rexne dikir, wekî çira ewî guhdarî nedaye ser firqya jimara herfê kurdî.

        Wezîrê Eşo eva yeka gelekî xirab qebûl kir. Dewsa wê yekê, wekî gazinê xwe Egît bike, Wezîr bû hevkarê Çerkezê Reş û destpê kirin avîtine reşê min. Eva yeka hîmlî Çerkez dikir. Wî çaxî Çerkezê Reş gotarek nivîsîbû derheqa êposa “Kela Dimdim”-êda. Hesenê Qeşeng, ku wî çaxî serwêrê para çandê û nema bû, minra got, wekî em ne ulmdarin, dha rinde em ewê gotarê bişînin para kurdzanîê ya înstîtûta akadêmîa Ermenîstanêye ulmaye rohilatzanîê, bira fikra xwe bêjin, çika lazime em  ewê gotarê çapkin yanê na. Me usa jî kir. Serkarê koma kurdzanîê Şekroê Xudo bi zar mera got, wekî dest nade wê gotarê çapkin. (Wî çaxî Çerkezê Reş û Egîtê Xudo kiribûne şer û Çerkez nedihate rêdaksîaê). Çerkez minra têlêxist, wekî jêrê hîvya mine. Ez çûm. Min jêra got, wekî fikra koma kurdzanîê derheqa gotara teda baş nîne û em nikarin ewê neşirkin. Ewî gelekî kêm-zêde xeberda û got: “Tê bibînî ezê çi bînim serê te”. Û ewî destpê kir şikyatê min kir, Wezîrê Eşo jî kiribû hevkarê xwe. Îdî Hesenê Qeşeng û Egîtê Xudo bîr kiribûn û pey min ketibûn. Çend cara Kommerkazîêda şikyatê min kiribûn, lê katibê Kommerkezîêyî alîê xebata îdêologîêda K.Dallakyan rind ez nas dikirim û guh nedabû şikyatê wan. Lê gava dewsa K.Dallakyan G.Galoyan hate kivşkirinê (bi helandayîna hinek xêrnexaza), guhdarî dane ser erza Çerkezê Reş û Wezîrê Eşoye 60(!!!)-perî. Raste, serwêrê para agîtasîaê û propagandaê G.Asatryan dijî wê yekê bû, wekî bona lênihêrandina wê erzê komîsîa bê teşkîlkirinê, lê bin hukumê G.Galoyanda komîsîa hate teşkîlkirinê. Erzêda tiştê nebînayî nivîsîbûn. Giva rûê Emerîkêda pêrêstroyka (daçêkirin) Ermenîstanêda cîda dizvire, pêşda naçe, lazime Emerîkê û neferê mala wî sirgûnkin Sîbîrê… Û hezar cûre şerê waye neşûştî…

        Endamê komîsîaê bûn: Karlênê Çaçanî (sedr), Maksîmê Xemo, Şerefê Eşir, Simoê Şemo û yêd mayîn. Komîsîaê her tiştî nihêrî, hetanî min çiqas honorar jî stendye. Komîsîa doklada xwe nivîsî û da para Kommerkezîê. Min jî alîê xweda nemeke gelekî biç’ûk (serî-binî weke nîvperî) nivîsî û teslîmî parê kir.

        Paşwextîêda, gava ez û G.Asatryan rastî hev hatin, ewî minra got, wekî enenekirina dokladê çawa derbaz bûye. Go: “Min gazî hemû xebatkarê parê kir û wanra got, wekî em îro pirsa şikyatê dijî Emerîkê Serdar dinihêrin. Bira xebatkarê parê Gûrgên Ambaryan fikra komîsîaê bixûne. Ambaryan xwend, xilaz kir. Min go: Emerîkê jî nemeke biç’ûk şandye, ezê ewê nemê bixûnim. Min xwend. Piranya xebatkarê parê xeberdan û dane kivşê, wekî erze şer-şiltaxe, fikra komîsîaê ne obyêktîve, şera davêjin Emerîkê, qestîka dixwazin wî nux’sankin. Min hilda doklada komîsîaê qelaşt, avîte zembîla kêleka xwe û got: “A, eva jî qîmetê xudanê erzê û endamê komîsîaêye. Gava min digot, wekî ewana qestîka şer-şiltaxa davêjin Emerîkê, gotî şikyatê wana bendî tiştekî hesab nekin, minra qayîl nedibûn, rabûn ev komîsîa vir-derew saz kirin. De we dît, ewê komîsîa neobyêktîv çi nivîsîbû?”

        Vêderê ez dixwazim bidme kivşê, wekî ez û Wezîrê Eşo gundîê hevin. Zarotî û cahiltya me gundekîda derbaz bûye. Ew bengîê gundê xwe û gundîê xweye. Lema jî ez ecêbmayî dimam, wekî gihîştibû Çerkezê Reş û şikyatê min dikir. Min zanibû, wekî wan erza Çerkezê Reş dinivîse, Wezîr her tenê binda qol dike. Ez bawer bûm, wekî Wezîr ketye bin hukumê Çerkez û tex’mîn nedikir çi dike. Paşwextîêda ewî ev yek tex’mîn kir, poşman bû, çend cara baxşandin ji min xwest û zorê minra xeberda. Min xeysetê wî zanibû: îro ez û ewê qirka hev bigrin, 2 roja şûnda wê bê zorê jî mabe minra xeberde.

        Wezîrê Eşo rewşenbîrekî meyî eyane. Ew çend sala bûye dîrêktorê mekteba gundê Pambê, Lênîngradêda aspîrantûra kurdzanîêda xwendye. Lê em berî her tiştî Wezîrê Eşo nas dikin çawa nivîskar, rojnemevan û tercmeçî. Eyanin pirtûkê wîye “Mizgînî”, “Pamb-Sîpan”, “Xebera dosta”, “Kurd-êzdî” (ya X.Abovyan) û yêd mayîn. Îro jî Wezîr bi kela cahiltîê diefirîne û qulixî çand, edebyet û dîroka me dike.